Chào anh em mê bóng đá, đặc biệt là những ai yêu thích sự máu lửa và tính chiến thuật của Serie A! Chắc hẳn chúng ta đều đã nghe nhiều về “pressing” – thứ vũ khí đang làm mưa làm gió trong bóng đá hiện đại. Nhưng pressing không phải lúc nào cũng giống nhau. Hôm nay, tại “tintucbongda.net”, chúng ta sẽ cùng “mổ xẻ” một chủ đề cực kỳ thú vị: sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli. Tại sao hai đội bóng hàng đầu nước Ý này, dù cùng nổi tiếng với lối chơi cường độ cao, lại có cách tiếp cận pressing khác biệt đến vậy? Cùng tìm hiểu nhé!
Pressing, hiểu nôm na là cách một đội bóng gây áp lực lên đối phương ngay khi họ có bóng, nhằm mục đích đoạt lại bóng càng nhanh càng tốt, thường là ở phần sân đối phương. Đây không chỉ là phòng ngự, mà còn là một cách tấn công đầy chủ động. Atalanta và Napoli chính là hai bậc thầy về pressing ở Serie A, nhưng mỗi đội lại có một “bí kíp” riêng, tạo nên bản sắc độc đáo. Vậy, sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli nằm ở đâu?
Pressing là gì và tại sao nó lại “hot” đến vậy?
Trước khi đi sâu vào Atalanta và Napoli, chúng ta cần hiểu rõ hơn về pressing. Đơn giản thì pressing là khi cầu thủ của đội không có bóng chủ động áp sát, gây sức ép lên cầu thủ đối phương đang kiểm soát bóng hoặc những cầu thủ có khả năng nhận bóng. Mục tiêu? Buộc họ phải mắc sai lầm, chuyền hỏng, mất bóng, hoặc ít nhất là không thể triển khai bóng lên một cách thoải mái.
Ngày nay, pressing trở nên quan trọng vì nhiều lý do:
- Giành lại bóng nhanh: Thay vì lùi sâu phòng ngự, pressing giúp đoạt bóng ở vị trí cao hơn, gần khung thành đối phương hơn, mở ra cơ hội phản công hoặc tấn công nhanh rất nguy hiểm.
- Phá lối chơi đối thủ: Áp lực liên tục khiến đối thủ không có thời gian, không gian để suy nghĩ và thực hiện ý đồ chiến thuật.
- Kiểm soát thế trận: Một đội pressing tốt có thể buộc đối thủ phải chơi theo cách họ muốn, ví dụ như buộc phải phá bóng dài thay vì phối hợp từ sân nhà.
- Tạo sự phấn khích: Lối chơi pressing cường độ cao thường mang lại những trận đấu tốc độ, nhiều pha tranh chấp quyết liệt, làm mãn nhãn người xem.
Nói tóm lại, pressing không còn là “mốt” nhất thời mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến thuật bóng đá hiện đại. Và Atalanta, Napoli là hai ví dụ tiêu biểu cho việc áp dụng pressing thành công, dù theo những cách rất riêng.
Atalanta dưới thời Gasperini: Pressing kiểu “một kèm một” khắp mặt sân
Nhắc đến Atalanta là phải nhắc đến Gian Piero Gasperini. Ông thầy cá tính này đã biến La Dea (Nữ thần – biệt danh của Atalanta) thành một thế lực đáng gờm ở Ý và châu Âu bằng một lối chơi pressing cực kỳ đặc trưng, có thể nói là “điên rồ” nhưng hiệu quả đáng kinh ngạc.
Triết lý “tất tay” của Gasperini
Gasperini không thích sự nửa vời. Triết lý của ông là áp đảo đối thủ bằng cường độ và sự quyết liệt. Hệ thống pressing của Atalanta được xây dựng trên nền tảng man-marking (kèm người 1 vs 1) một cách triệt để trên toàn bộ mặt sân. Đúng vậy, bạn không nghe nhầm đâu, là toàn bộ mặt sân!
Khi Atalanta mất bóng, gần như ngay lập tức, mỗi cầu thủ của họ sẽ xác định một đối thủ gần nhất và lao vào áp sát, không cho đối phương một giây để thở. Hậu vệ có thể dâng cao đến giữa sân để theo tiền đạo đối phương, tiền vệ theo sát tiền vệ, và thậm chí tiền đạo cũng tích cực pressing hậu vệ đối thủ.
“
Ưu và nhược điểm của pressing kiểu Atalanta
Ưu điểm:
- Áp lực nghẹt thở: Đối thủ gần như không có thời gian và không gian để triển khai bóng mạch lạc.
- Đoạt bóng ở vị trí nguy hiểm: Khi thành công, Atalanta thường đoạt được bóng ngay bên 1/3 sân đối phương, tạo cơ hội ghi bàn rất lớn.
- Buộc đối thủ mắc sai lầm: Áp lực liên tục dễ khiến cầu thủ đối phương chuyền hỏng hoặc mất bóng cá nhân.
- Tạo sự hỗn loạn: Lối chơi này phá vỡ cấu trúc của đối thủ, khiến họ khó tổ chức phòng ngự hoặc tấn công.
Nhược điểm:
- Rủi ro cực cao: Chỉ cần một cầu thủ bị vượt qua trong pha 1 vs 1, khoảng trống mênh mông sẽ lộ ra phía sau lưng. Atalanta rất dễ bị tổn thương bởi những đường chuyền dài vượt tuyến hoặc những pha đi bóng lắt léo.
- Đòi hỏi thể lực phi thường: Chạy và áp sát liên tục theo kiểu 1 vs 1 khắp sân là cực kỳ tốn sức. Gasperini đòi hỏi các học trò phải có nền tảng thể lực dồi dào.
- Dễ bị khai thác khoảng trống: Các đội bóng có khả năng thoát pressing tốt hoặc có những cầu thủ rê dắt giỏi có thể khai thác những khoảng trống mà hệ thống man-marking này để lộ ra.
Có thể nói, pressing của Atalanta là một canh bạc “được ăn cả, ngã về không”. Nó táo bạo, dữ dội và mang đậm dấu ấn cá nhân của Gasperini. Xem Atalanta đá pressing giống như xem một bộ phim hành động, luôn kịch tính và khó lường. Anh em có thể tìm hiểu thêm về lịch sử Atalanta để thấy rõ hơn quá trình hình thành lối chơi này.
Napoli: Pressing khu vực thông minh và linh hoạt
Khác với sự “hoang dã” có tính toán của Atalanta, Napoli lại trình diễn một thứ bóng đá pressing có phần khoa học, kỷ luật và linh hoạt hơn, đặc biệt là dưới thời Luciano Spalletti – kiến trúc sư trưởng cho chức vô địch Serie A mùa giải 2022-2023 lịch sử của họ. Dù HLV có thay đổi sau đó, dấu ấn pressing này vẫn còn khá rõ nét.
Pressing khu vực (Zone-pressing) và sự đồng bộ
Napoli không áp dụng man-marking triệt để như Atalanta. Thay vào đó, họ thường sử dụng zone-pressing (pressing khu vực). Nghĩa là các cầu thủ Napoli sẽ di chuyển đồng bộ như một khối, tập trung gây áp lực vào khu vực có bóng và các hướng chuyền bóng tiềm năng của đối thủ.
Họ không nhất thiết phải lao vào tranh chấp 1 vs 1 ngay lập tức, mà thường ưu tiên việc giữ cự ly đội hình, bịt các khoảng trống và hướng đối thủ phải chuyền bóng vào những “vùng chết” – nơi họ đã giăng sẵn bẫy pressing với số đông cầu thủ.
Hệ thống này có thể linh hoạt điều chỉnh cường độ và vị trí pressing. Có lúc Napoli sẽ đẩy cao đội hình pressing ngay bên phần sân đối phương (pressing tầm cao), nhưng cũng có lúc họ lùi về pressing ở khu vực giữa sân (pressing tầm trung), tùy thuộc vào đối thủ và tình hình trận đấu.
{width=674 height=200}
Ưu và nhược điểm của pressing kiểu Napoli
Ưu điểm:
- Duy trì cấu trúc đội hình: Ít bị xáo trộn vị trí hơn so với man-marking, giúp đội hình giữ được sự cân bằng tốt hơn khi mất bóng hoặc khi đối thủ thoát được pressing.
- Ít rủi ro hơn: Việc pressing theo khối và tập trung vào khu vực giúp hạn chế việc lộ ra những khoảng trống lớn sau lưng.
- Tiết kiệm thể lực: Cầu thủ không phải chạy theo đối phương khắp sân, thay vào đó di chuyển thông minh để bịt khoảng trống và tạo áp lực đúng thời điểm.
- Linh hoạt: Dễ dàng điều chỉnh chiến thuật pressing tùy theo đối thủ và diễn biến trận đấu.
Nhược điểm:
- Áp lực không liên tục bằng: So với Atalanta, đối thủ có thể có nhiều thời gian cầm bóng hơn ở một số khu vực nhất định.
- Đòi hỏi sự ăn ý và thông minh chiến thuật: Các cầu thủ phải hiểu ý nhau, di chuyển đồng bộ và đọc tình huống cực tốt để hệ thống zone-pressing hoạt động hiệu quả. Nếu một mắt xích di chuyển sai, hệ thống có thể bị phá vỡ.
- Khó đoạt bóng ngay lập tức: Mục tiêu thường là ép đối thủ chuyền sai hoặc chuyền vào khu vực mong muốn, thay vì lao vào đoạt bóng bằng mọi giá.
Pressing của Napoli thể hiện sự tính toán, kỷ luật và thông minh chiến thuật. Nó không ồn ào như Atalanta, nhưng lại hiệu quả một cách bền bỉ và khó bị bắt bài hơn. Đó là sự kết hợp giữa cường độ và trí tuệ.
So sánh trực diện: Đâu là điểm mấu chốt tạo nên sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli?
Giờ thì chúng ta hãy đặt hai phong cách pressing này lên bàn cân để thấy rõ hơn sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli:
| Tiêu chí | Atalanta (Gasperini) | Napoli (Đặc biệt thời Spalletti) |
|---|---|---|
| Loại hình chính | Man-marking (Kèm người 1 vs 1) | Zone-pressing (Pressing khu vực) |
| Phạm vi | Toàn sân | Thường là 1/3 giữa sân & sân đối phương |
| Cường độ | Cực cao, liên tục, quyết liệt | Cao nhưng có chọn lọc, theo khối |
| Mục tiêu chính | Đoạt bóng ngay lập tức, phá lối chơi | Ép đối thủ vào bẫy, buộc chuyền sai/dài |
| Cấu trúc đội hình | Dễ bị xáo trộn, phụ thuộc cá nhân | Duy trì cấu trúc tốt hơn, đồng bộ |
| Rủi ro | Cao (lộ khoảng trống lớn) | Thấp hơn (cân bằng hơn) |
| Yêu cầu cầu thủ | Thể lực, tốc độ, 1 vs 1, quyết đoán | Thông minh chiến thuật, kỷ luật, ăn ý |
| Tính linh hoạt | Ít linh hoạt hơn | Cao hơn, dễ điều chỉnh |
“Nhìn vào cách Atalanta và Napoli pressing, chúng ta thấy hai triết lý rất khác nhau,” cựu danh thủ Nguyễn Hồng Sơn từng phân tích. “Atalanta giống như một võ sĩ quyền Anh hạng nặng, luôn muốn knock-out đối thủ ngay từ những giây đầu tiên bằng những cú đấm liên hoàn. Còn Napoli giống một kỳ thủ cờ vua, kiên nhẫn giăng bẫy, tính toán từng nước đi để dồn đối phương vào thế bí.”
Sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli không chỉ nằm ở kỹ thuật thực hiện mà còn ở triết lý đằng sau nó. Gasperini tin vào sức mạnh của cường độ và sự áp đảo cá nhân, trong khi các HLV Napoli (như Spalletti) lại đề cao sự thông minh, tính tổ chức và khả năng kiểm soát không gian.
{width=1200 height=600}
Ảnh hưởng đến lối chơi chung và kết quả
Hệ thống pressing khác nhau đương nhiên dẫn đến lối chơi tổng thể cũng khác biệt.
- Atalanta: Khi đoạt được bóng từ pressing tầm cao, họ thường tổ chức tấn công rất nhanh, trực diện với nhiều cầu thủ xâm nhập vòng cấm. Lối chơi của họ vì thế rất tốc độ, cống hiến và tạo ra nhiều bàn thắng, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro thủng lưới.
- Napoli: Với khả năng kiểm soát bóng tốt hơn nhờ cấu trúc pressing khu vực, Napoli thường triển khai tấn công bài bản hơn, phối hợp đa dạng từ tuyến dưới. Họ có thể tấn công nhanh khi cần, nhưng cũng rất giỏi trong việc kiểm soát nhịp độ trận đấu.
Cả hai hệ thống đều đã mang lại thành công nhất định. Atalanta liên tục góp mặt trong top đầu Serie A và gây ấn tượng ở Champions League. Napoli đã chấm dứt cơn khát Scudetto kéo dài hơn 3 thập kỷ. Điều này cho thấy không có một công thức pressing “hoàn hảo” duy nhất, mà quan trọng là sự phù hợp với triết lý của HLV và đặc điểm của cầu thủ.
Việc theo dõi sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli luôn mang lại sự thú vị cho người hâm mộ. Nó cho thấy sự đa dạng trong chiến thuật bóng đá đỉnh cao, nơi mỗi đội bóng tìm ra con đường riêng để chiến thắng bằng cách khai thác tối đa điểm mạnh của mình.
Kết bài
Qua những phân tích trên, hy vọng anh em đã có cái nhìn rõ nét hơn về sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli. Một bên là pressing man-marking toàn sân đầy máu lửa và rủi ro của Gasperini, một bên là pressing khu vực thông minh, kỷ luật và linh hoạt hơn của Napoli. Cả hai đều là những ví dụ xuất sắc về cách áp dụng pressing hiệu quả trong bóng đá hiện đại, góp phần làm nên sự hấp dẫn của Serie A.
Mỗi phong cách đều có cái hay riêng, đều đòi hỏi những yếu tố khác nhau từ cầu thủ và ban huấn luyện. Việc đội nào pressing “hay hơn” có lẽ tùy thuộc vào gu xem bóng đá của mỗi người. Cá nhân tôi thì thích cả hai, vì chúng đại diện cho những cách tiếp cận chiến thuật độc đáo và đầy tính cống hiến.
Còn anh em thì sao? Anh em ấn tượng với kiểu pressing nào hơn? Hãy chia sẻ ý kiến của mình ở phần bình luận bên dưới nhé! Và đừng quên theo dõi những trận đấu của Atalanta và Napoli để tự mình cảm nhận sự khác biệt giữa pressing của Atalanta và Napoli trên sân cỏ!
